XV— XVII դարերում եվրոպական ճանապարհորդների աշխարհագրական հայանագործությունները: Դրանք պայմանավորված էին Եվրոպայում ապրանքային արտադրության զարգացմամբ, դեպի Արևելք նոր ճանապարհներ հայտնագործելու անհրաժեշտությամբ (հին ճանապարհները XV դ. գրավել էին թուրքերը), ոսկու նկատմամբ պահանջարկի խիստ աճով: Այդ հայտնագործությունները հնարավոր դարձան, երբ հաստատվեց երկրի գնդաձևությունը և ստեղծվեցին օվկիանոսում նավարկող հարմարավետ նավեր: Ա. մ. հ-ի թվին են պատկանում, ամենից առաջ, Ամերիկայի հայտնագործումը Ք. Կոլումբոսի կողմից (1492), որը հիմք դրեց նոր աշխարհամասի գաղութացմանը, Հնդկաստան տանող շուրջաֆրիկյան ճանապարհի հայտնագործումը Վասկո դա Գամայի կողմից (1497—99), Ֆ. Մագելանի աոաջին շուրջերկրյա նավարկությունը (1519—22) : հայտնագործված երկրների գրավումը, կողոպուտը ու շահագործումը նպաստեցին կապիտալի նախասկզբնական կուտակմանը և համաշխարհային շուկայի առաջացմանը: Ա. մ. հ. խիստ խթանեցին աշխարհագրության, ինչպես նաև բնագիտության շատ ճյուղերի զարգացմանը:
|
|